Categorie: leervlak

• Carol Dweck over perfectionisme

  Leestijd: 2 minuten

  Tijdens een sessie van een masterclass Leren & Innoveren kwamen we te spreken over het geven van complimentjes en het werk van Carol Dweck over mindsets. Hier schreef ik eerder al een blogpost over. Een student wees mij op een rede van haar over perfectionisme, een onderwerp waar ik wel wat mee heb (kuch). Dweck vertelt een duidelijk verhaal over perfectionisme, fixed mindsets en growth mindsets. “Is perfectionism a vice or a virtue?”.
  (meer…)

• Over reizen en de reisorganisatie…

  Leestijd: 3 minuten

  Eerder schreef ik over mijn bezoek aan Microsoft Nederland in kader van een werkbezoek van de ADEF ICT werkgroep. Ik had al veel over deze locatie op Schiphol gehoord. Het betreft een gebouw dat helemaal is ingericht op basis van een visie op het nieuwe werken. Dit nieuwe werken werd vergeleken met reizen. Kijk, dat soort vergelijkingen vind ik leuk. Zet mij ook weer aan het denken. Eens kijken waar die associaties mij naar toe brengen vandaag. 
  

  (meer…)

• Recensie Society 3.0

  Leestijd: < 1

  Vanavond was ik even bij de boeklancering van “Society 3.0” geschreven door Ronald van den Hoff, ondernemer en initiatiefnemer van o.a. Seats2Meet.com. Voor het blad Expertise schreef ik een recensie, die je onderaan kunt lezen. Ik schreef het in de context van een onderstroom van onderwijsvernieuwing. Co-lere.  (meer…)

• Nooit te oud om te jongleren

  Leestijd: 3 minuten

  Show & Share – More Balls Than Most – “De onzekere jongleur” from Jeroen Bottema on Vimeo.

  De loopbaanvragen die Michiel Hesseling van More Balls Than Most op INHolland Show & Share van 28 januari j.l. in bovenstaand filmpje in de lucht ‘jongleert’ zijn voor mij herkenbaar en actueel. Het zijn vragen die voor mij de laatste maanden wat extra relevant zijn in het richting geven van mijn werkzaamheden. In deze blogpost geef ik ruimte aan mijn gedachten hierover. Reken er op dat ik de metafoor ‘jongleren’ ga uitmelken.

  Deja vu
  Ik was een paar dagen voor Show & Share al een blogpost begonnen waar in ik het uitvoeren van mijn werkzaamheden vergeleek met een jongleur: het in de lucht houden van allerlei projecten, verantwoordelijkheden en verwachtingen. Dat vervolgens op Show & Share het jongleren een beetje een rode draad werd voor mij, zie ik dan als: dat kan geen toeval zijn.

  Sturen, loslaten en vertrouwen
  Het echte jongleren met drie balletjes ben ik nu aan het leren. Het kost veel concentratie, maar je hebt er ook een bepaalde ontspanning bij nodig. Je stuurt de bal, je laat de bal los en je hebt vertrouwen dat je de bal weer opvangt. Op een gegeven moment ontstaat er ritme en dan merk je dat het steeds beter gaat. Er vallen minder balletjes op de grond. Ik heb zo het idee dat als ik dit beheers zo af en toe wel eens een balletje zal laten vallen. Maar dat hoort bij het spel: oprapen en weer verder gaan.

  Jongleren, concentratie en richting
  Op mijn werk jongleer ik iets meer dan ‘drie balletjes’. Dat doe ik al een aantal jaren. Ik ben daar steeds beter in geworden, en ik heb er ook best aardigheid in. Maar de concentratie is enorm. Zeker als er meer activiteiten bij komen om in de lucht te houden (en daar heb ik een handje in, ’t is allemaal zo leuk!). Het wordt een uitdaging om dat voor elkaar te krijgen. Of zoals ik onterecht dacht, dat is toch wat een professionele jongleur moet kunnen.

  En dat is waar ik over wilde schrijven in een eerdere draft van deze post. Want als de ‘jongleur’ zich zo moet concentreren, ziet hij dan nog wel wat er om hem heen gebeurt? Kan hij wel goed achter zich kijken en leren van ervaringen? Kan hij wel goed naar voren kijken en sturen voor de toekomst? Heeft hij richting? Of kan hij alleen bepalen waar hij heen gaat als hij alle balletjes laat vallen?

  Analyse
  Ik was onder de indruk van de jongleurs op Show & Share. Zo makkelijk, zo veel vertrouwen, zoveel improvisatie. Mijn analyse klopte niet, hier was duidelijk sprake van mensen met richting. Toen viel het op z’n plek. Een jongleur is richting. Hij is er niet naar op zoek, hij straalt het uit.

  De jongleur concentreert zich niet op ieder balletje, maar op de samenhang van beweging: sturen, loslaten en vertrouwen. Een jongleur weet dat dit alleen gaat als hij niet meer balletjes gebruikt dan hij in staat is om in de lucht te houden. De jongleur creëert zoveel ruimte in zijn spel dat hij goed ziet wat er in zijn omgeving afspeelt. Een goede jongleur is in staat om met anderen te jongleren. Hij leert. Hij inspireert.

  Visie op loopbaan
  Ik probeer wat beter vat te krijgen op mijn werkzaamheden door deze beter af te stemmen op mijn visie, soms door ze af te stoten. Maar ik realiseer mij des te meer dat het niet gaat om de ‘losse balletjes’ maar om de samenhang van beweging: richting. Nooit te oud om te leren jongleren.

  
  

  
  

• Wat is mijn zin?

  Leestijd: 3 minuten

  Two questions that can change your life from Daniel Pink on Vimeo.

  Bovenstaande video kwam ik tegen op de weblog van Scott McLeod. In deze trailer voor Daniel Pink’s nieuwe boek “Drive” staan twee vragen centraal. What’s your sentence?, die wat mij betreft nog mooier wordt als je deze vertaald, en Was I better today than yesterday? Met name de eerste zin raakte mij, dat is precies waar ik de afgelopen weken veel mee bezig ben: wat is mijn zin? Wat is mijn richting?

  Jongleur en duizenddingendoekje
  Goede vraag, en de laatste maanden ben ik bezig met het vinden van het ‘juiste’ antwoord. De afgelopen jaren stuiter ik qua loopbaan (‘docent die iets met ICT in het onderwijs doet’) alle kanten op. Vergelijk het met een jongleur die zich concentreert op het in de lucht houden van al die balletjes: lesgeven, ontwikkelen, projecten begeleiden, subsidietje hier, presentatietje daar. Toen ik 13 jaar geleden een opleiding voor “ICT-coordinator volgde was de vergelijking met een duizendingendoekje gangbaar. Overal bruikbaar voor.

  Wat is mijn zin?
  Ik vind het dus een belangrijke vraag. What’s your sentence?. Als je deze zin vertaald kan je hem op twee manieren lezen. Wat is jouw zin?: Waar sta je voor? Wat is jouw bijdrage? Maar ook: waar heb je zin in? Waar wordt je warm van? Wat is jouw passie?

  Mijn zin kan ik als volgt verwoorden:

  Ik wil de wereld verbeteren, door het onderwijs te verbeteren.

  Deze zin wil ik weer meer mijn werkzaamheden laten bepalen. In mijn ontwikkelingsplan waar ik de afgelopen maanden mee aan het stoeien ben leg ik deze zin uit:

  Ik vind het echt van groot belang dat het onderwijs een herontwerp krijgt, dat  visie op leren en omgaan met jongeren, aansluit bij de dynamische, complexe informatiemaatschappij en de uitdagingen van de 21e eeuw.

  Er zijn twee elementen in deze visie waar ik mij sterk aan verbonden voel:

  1. Onderwijs moet lerenden uitdagen, stimuleren, inspireren om het beste uit zich zelf te halen. Onderwijs moet de creativiteit en innovatief vermogen van lerenden de ruimte geven, eigenschappen die van grote waarde zijn in de informatiemaatschappij van de 21e eeuw

  Ik wil onderwijs dat lerenden niet belemmert in het leren, maar juist stimuleert om te leren, om creatief en innovatief te zijn: om het beste uit zichzelf te halen.

  2. Verandering van onderwijsmodel. Het onderwijs in NL is in zijn algemeenheid gebaseerd op een industrieel model. Gebaseerd op dit model genieten lerenden onderwijs dat ze moet voorbereiden op de uitdagingen van de 21e eeuw.  Dit model is ontoereikend, en naar mijn mening misleidend. Er zal een paradigma verandering moeten plaatsvinden.

  Rapportcijfers
  Ik realiseerde mij dus dat de afstand tussen de activiteiten die ik onderneem op mijn School en mijn visie op onderwijs steeds groter aan het worden is. Eigenlijk realiseer ik me dat al een aantal jaren, maar was de noodzaak er om er want aan te doen. Mijn baan raakte zo versnipperd, dat het erg moeilijk voor mij is om te coördineren en om de kwaliteit te leveren waar ik tevreden over kan zijn. Deze situatie is kent een iets te hoog stress-gehalte en gaat ten koste van mijn motivatie.

  Ik heb vervolgens al mijn activiteiten onder elkaar gezet, met een onderverdeling in ‘formeel’ en ‘informeel’. Daar kwamen bij mij een stuk of vijftien projecten en taken uit. Het eerste wat duidelijk is dat het er te veel zijn. De jongleur, het duizenddingendoekje. Vervolgens heb ik deze activiteiten rapportcijfers gegeven. Hoe hoger het cijfer, hoe dichter het bij mijn visie past. Nou, met die cijfers haal je je examen niet. Ik heb twee achten gegeven, maar moest gelijk constateren dat dit activiteiten waren waar ik nauwelijks tijd voor heb, vanwege allerlei andere activiteiten. En juist die activiteiten kregen lage cijfers van mij.

  Het zijn geen activiteiten die ik niet leuk vind om te doen. In tegendeel, ik vind alles leuk. Dat is ook deel van het probleem. Daarom is het belangrijk dat ik weer de balans herstel. Ik stop er positieve energie in, ik wil het er ook uit halen. Uiteindelijk wil ik de wereld verbeteren. Richting is belangrijk. Daarom vond ik het grappig om deze trailer tegen te komen.

  

  Photo by Vidiot | Flickr

• “I feel what is right”

  Leestijd: < 1

  Kevin D. Jones schrijft in een blogpost op zijn blog Engaged Learning tussen haakjes het volgende:

  That is how I work.  I ‘feel’ what is right, even though I may not understand it fully and I go forward knowing that in the doing I will figure it out.

  Dit is herkenbaar voor mij. Het is leren door doen. Producerend leren, oplossingsgericht werken. Ik geef vaak aan dat ‘gevoel’ hierbij belangrijk is. Het is mijn kompas. Het heeft me ver gebracht, en het maakt veel mogelijk. Het is vaak ook een overlevingsstrategie. Het is onderdeel van mijn visie op leren. Belangrijk voor de kenniswerker.

  Maar ik heb soms sterke twijfels of deze leerstijl in het onderwijs van vandaag gewaardeerd en ondersteund wordt. We praten er vaak over, maar de praktijk in formele leeromgevingen, zoals vele scholen zijn, is weerbarstig. Wat vindt het onderwijs, mijn collega’s, mijn studenten, nu echt van mensen die zeggen: “I feel what is right”?

  

  photo by publicenergy | Flickr

• Update Yourself

  Leestijd: 2 minuten

  Volgende week ga ik weer aan het werk. Het wordt weer een jaar vol uitdagingen en leuke projecten. Ik heb er veel zin! Het meest uitdagende project zal de loopbaancoaching worden, waar ik dit schooljaar mee aan de slag ga. Long overdue. Het is niet zo dat ik ontevreden ben met mijn loopbaan tot nu toe en ik zit prima op m’n plek, maar ik heb wel behoefte aan een ‘update’ bij mezelf.

  Het gaat bij mij om vlak leren. Dat is waar ik naar streef, waar ik in geintresseerd ben. In een eerdere post schreef ik over de drie pijlers van vlak leren. Een van die pijlers is vlak leren op persoonlijk niveau, het thema van mijn loopbaancoaching.  Ik schreef:

  Vlak leren. Het is het streven naar dat vlakke speelveld waar je zelf het beste tot je recht komt, waar je kennis het makkelijk stroomt. Het is een proces van leren omgaan met de obstakels in dat speelveld. Deze obstakels hebben we nodig, zij dagen ons uit om innovatief te zijn. Als we iets moeten zijn in de wereld van vandaag is het dat wel, innovatief.

  Ik herken in mijzelf een aantal obstakels die voorkomen dat ik in werksituaties lekker in een flow-situatie (oh wacht, ik heb The Element gelezen, mag het woord ‘Element‘ gebruiken)  terecht kan komen, met als gevolg dat mijn kwaliteiten (enthousiasme, creativiteit, visie) onvoldoende tot hun recht komen. Ik raak steeds geïrriteerder over zaken die mij ’tegenhouden’ te zijn wie ik wil zijn. Zowel intern als extern.

  Een van mijn doelen dit jaar is om op dit punt voortgang te boeken. Ik heb een aardige ‘mental map’ in mijn hoofd van waar ik naar toe wil, maar kan wel iemand gebruiken die mij helpt om een gedetailleerde kaart te tekenen van de route en het landschap.

  Daarom heb ik de hulp ingeschakeld van een loopbaancoach, die met een andere bril naar mijn ontwikkeling als kenniswerker kijkt en kritische vragen kan stellen, die mij helpen om een aantal obstakels te slechten. Met als doel de creativiteit en ander potentieel vrijer te laten stromen en uiteindelijk de wereld te verbeteren. Aim high.

  Het is een cliché. Je bent nooit oud genoeg om te leren. Ik ga steeds meer begrijpen wat dat echt betekent en hoeveel lagen het heeft.

• Stop, pauze, rewind, fast forward & play!

  Leestijd: < 1

  

  Toen ik vanochtend een NASK-les van studenten bezocht en ik wat door het lokaal wandelde, terwijl de leerlingen druk bezig waren met allerlei practica, viel mij deze poster boven het bord op.

  Lijkt mij een prima stappenplan voor stuiterballende brugklasleerlingen, maar deze zou ook niet misstaan boven mijn bureau, van een stuiterballende HBO-docent.

  Iemand een idee waar CAM voor staat? Op de website van Sardes word ik niet veel wijzer.

• Kernreflectie op Onderwijsradio.nl

  Leestijd: 4 minuten

  In een blogpost van Annet Smith las ik over een gratis webconferentie over het creëren van draagvlak voor innovatieprojecten in het beroepsonderwijs. Daar kan ik wel wat ondersteuning in gebruiken, dus ik stem op 16 juni tussen 20:00 en 21:00 af op Onderwijsradio.nl (bestaat niet meer). Ik had nog niet eerder gehoord van Onderwijsradio.nl, dus ik nam vandaag een kijkje. Het eerste wat ik tegenkom is een item over kernreflectie en multi-level learning van Fred Korthagen. En dat vind ik interessant!

  De meeste docenten op de School of Education Amsterdam zijn getraind in kernreflectie en wij proberen het zoveel mogelijk te integreren in het coachen van studenten en elkaar. Voor mij is het een belangrijk geweest voor het formuleren van één van de niveaus van wat ik als vlak leren noem: vlak leren op persoonlijk niveau.

  Fight, flight, freeze
  Het 20 minuten durende gesprek (directe link naar mp3, helaas link bestaat niet meer) is een uitstekende introductie op het onderwerp kernreflectie en multi-level learning. Fred Korthagen praat over de onderwijsvernieuwingen die hij de laatste 10 jaar is tegen gekomen. Hij ziet een internationale trend: ze mislukken bijna allemaal! Hoe komt dat? Mensen hebben toch mooie ideeën over onderwijs? Waar gaat het mis?

  Korthagen stelt dat de boodschap van die ideeën vaak is: “We moeten vernieuwen!” (moetisme). Bij veel docenten wordt deze boodschap ontvangen als: “Doe ik het dan niet goed?”. De docent die dat zegt voelt zich op dat moment niet gezien in zijn kracht, de ontwikkeling stopt, de weerstand ontstaat! Docenten gaan tegen de vernieuwingen vechten, vluchten er voor of verstarren en staan stil. Fight, flight of freeze. Door deze negatieve benadering, vaak onbedoeld, ontstaat er een belemmering die leidt tot onvoldoende draagvlak  voor de onderwijsvernieuwing.

  Competentiegericht onderwijs is hier een goed voorbeeld van. Het lijkt een goed uitgangspunt, zegt Korthagen. Natuurlijk zijn competenties belangrijk, maar kan je leraarschap wel vangen in het lijstje van competenties? Zaken als passie, enthousiasme, innoverend vermogen, humor, geduld, mensen zien zo als ze echt zijn komen niet voor in dat lijstje, maar maken wel wat een goede leraar is. Over de zin en onzin van competentiegericht opleiden heeft Korthagen in 2004 een artikel (pdf) geschreven.

  Flow
  Ik ben het met Korthagen eens. Ik vind het ook veel vruchtbaarder om je te concentreren op wat je wel kan, dan steeds te bevestigen wat iemand niet kan. De positieve benadering gaat om aansluiten bij de kracht van mensen, de vierde ‘f’: flow. Benoem de kernkwaliteiten van mensen en denk mee hoe ze die verder kunnen uitbouwen. Dat is ook de visie van studieloopbaanbegeleiding op onze School. Wij gebruiken daar kernreflectie voor, een gesprekstechniek die de kernkwaliteiten van studenten voorop stelt en bevestigd. Vervolgens is dit de basis om te kijken hoe de student die kernkwaliteiten kan inzetten om te werken aan zijn competenties. Competenties zijn namelijk aan te leren, kernkwaliteiten niet, die heb je. Kernreflectie helpt ook om belemmeringen te benoemen die die kracht evt. in de weg staan. Wij proberen de student te helpen bij het wegnemen van deze belemmeringen zodat hij/zij kan in flow kan geraken en kan leren.  Kernreflectie werkt alleen goed als het authentiek is, het kan geen trucje zijn. Ook de coach moet uitgaan van zijn kernkwaliteiten tijdens het gesprek met de student, met collega’s of leidinggevenden. Als beide in flow zijn, kan er ontwikkeling plaatsvinden.

  Ui
  Hoe zet je die kernkwaliteiten in om je competenties te ontwikkelen? Belangrijk uitgangspunt van kernreflectie is dat de ontwikkeling van competenties bepaald wordt door waar je als persoon in gelooft. Korthagen gebruikt daar het ui-model (zie afbeelding, bron: SLO) voor. Gedrag en competenties zijn  (wat doe je, wat kun je)  de buitenste lagen van de ui, naar binnen toe kom je bij de innerlijke drive van personen. Korthagen gaat er vanuit dat er in alle lagen ontwikkeling plaatsvindt, multi level learning noemt hij dat.

  

  Terug gaan naar onderwijsvernieuwingen. Er is dan sprake van een verandering van de omgeving in relatie tot het gedrag van de docent. Wil je als school de docenten mee krijgen in de onderwijsvernieuwing, gedragsverandering teweeg brengen,  dan moet je beginnen bij het aanspreken van de interne drive van de docent en het aanspreken en bevestigen van zijn kernkwaliteiten. Ontwikkelen en leren begint bij motivatie! Dat weten we allemaal. Toch is het toepassen weerbarstiger en daarom is het ook belangrijk  dat een methode als kernreflectie schoolbreed wordt toegepast. Het is niet alleen iets tussen docent en student/leerling, maar ook tussen docenten onderling en tussen management en docenten moet dit gedragen worden. En vooral die laatste twee relaties zijn soms lastig te bewerkstelligen, onder de dagelijkse druk van moeten en tijd te kort.

  Vlak leren
  In een eerdere blogpost schreef ik over vlak leren, noem het een mash-up van allerlei leertheorieen en -benaderingen om voor mijzelf te formuleren waarom het belangrijk is om in flow te zijn en hoe ik dat voor mij zelf het beste kan bereiken. Ik beschrijf in deze post vlak leren op persoonlijk niveau. Kernkwaliteiten benoemen en hoe je die kunt inzetten zodat je in een flow-situatie raakt, is voor mij de essentie van dit onderdeel. Het is een aspect waar ik de laatste jaren veel mee bezig ben. Ik weet wat mijn kernkwaliteiten zijn, maar heb moeite om de situatie te creëren waardoor ik deze in een flow-situatie kan toepassen, waardoor ik gemakkelijker, meer ontspannen en effectiever werk. Andersom, als ik in een flow situatie ben, vind ik vaak dat de energie en kracht die dat oplevert onvoldoende terug vloeit in de organisatie waar ik werk. Dat werkt demotiverend voor mij. Ik merk dat ik snel in een fight, flight of freeze situatie terecht kom, en dan kost het weer veel energie om terug te komen in een flow situatie.

  Het gaat ook om de relatie met mijn omgeving. De School waar ik werk met zijn organisatie, en bijbehorende cultuur en collega’s waarmee ik samenwerk. Wat ik dit jaar merk is dat mijn kernkwaliteiten sneller opgepikt (en gewaardeerd?)  worden buiten de School. Dat leidt tot allerlei kansen, en ik merk dat ik ontzettend hongerig ben om deze aan te grijpen. Binnen de School vind ik het veel moeilijker om deze situatie te creëren. Er zijn veel meer belemmeringen die er voor zorgen dat ik mijn taken voor mijn gevoel niet lekker kan uitvoeren. Belemmeringen in de organisatie, maar zeker ook in mijzelf.

  Stof om weer lekker over te piekeren. Fijn om weer even een vlak leren post te schrijven.