Tag: portfolio

Tien argumenten om te werken met een portfolio

Leestijd: 4 minuten
crossposted in nieuwsbrief voor studenten School of Education Amsterdam, Hogeschool INHolland.

Dit schooljaar werken de eerste- en tweedejaars studenten met het digitaal portfolio (DPF) om hun studieloopbaan in vast te leggen. Eerstejaars studenten hebben kennisgemaakt met het portfolio en hebben hun instroomdossiers geplaatst. Binnenkort krijgen de eerstejaars studenten een training in het gebruiken van het dpf in combinatie met videoreflectie, om op deze manier de ontwikkeling als lerenden en docent in beeld te brengen. De tweedejaars zijn hier vorig jaar ook mee gestart, gaan dat dit jaar verder uitwerken met extra aandacht op de kwaliteit van peerfeedback.

Waarom?
Maar waarom maken we als lerarenopleiding gebruik van het DPF? Er is een niet onbelangrijk formeel leerdoel. Het DPF dient als basis voor de fasetoetsen. Het portfolio is een assessmentportfolio. Punt. Ook valt er wel iets te zeggen over het feit dat we steeds meer in een digitale wereld leven. Dat gedoe met die papieren verslagen in meervoud en dikke mappen is toch wel eens klaar? Maar dit zijn niet de belangrijkste argumenten waarom we gebruik maken van het DPF. Uiteindelijk gaat het om jouw ontwikkeling als docent.

Argumenten
Hieronder staan 10 argumenten waarom een goed (digitaal-) portolio bijdraagt aan jouw ontwikkeling als docent.

1. Een goed portfolio geeft inzicht in de stappen die jij hebt gemaakt in je ontwikkeling als docent. Het portfolio is een ontwikkelingsportfolio. Het DPF is een tool die je helpt om deze stappen bewust te formuleren. Het helpt je om je studieloopbaan en je ontwikkeling als docent te structureren, het geeft richting. En weten waar je naar toe gaat is altijd prettig.

2. Maak van je leerpunten krachtpunten. Het DPF helpt je om concrete, realistische en haalbare doelen voor jezelf te stellen. Dat maakt de kans op succes groter! Dat motiveert je om je verder te ontwikkelen. Het DPF helpt je om te leren! En dat is een kerncompetentie van de docent: competent in reflectie en ontwikkeling.

3. Leer samen met en door anderen! Het DPF maakt je leerproces transparant. Daardoor is het uitermate geschikt om medestudenten of docenten uit te nodigen om naar specifieke vraagstukken te kijken en op een eenvoudige manier hun feedback te bewaren en te gebruiken voor reflectie.

4. Profileer jezelf! Maak van je DPF een visitekaartje, een showdossier. Alles wat bijdraagt aan jouw ontwikkeling als docent kan je toevoegen. Niet alleen formele zaken binnen de opleiding, maar ook informeel bewijsmateriaal, zoals de Hyves-pagina die je voor je leerlingen hebt aangemaakt, je organisatietalenten voor de sportvereniging of je eigen website. Laat zien wat jou een goede docent maakt! Deel die met anderen? Waarom zou je je kwaliteiten verbergen?

5. Wil je weten hoe je het leren van je leerlingen kunt sturen en begeleiden? Teach as you preach! Een portfolio toont het niveau van de pedagoog en didacticus in jou!

6. Geen zin in die eindeloze verslagen en reflecties? En dan die vervelende deadlines iedere periode! Door regelmatig gebruik te maken van het DPF leer je compacter te formuleren. Prettig voor jou, en geloof mij, je SLB-er vindt het ook niet zo erg. Maak op een slimme manier gebruik van het DPF om regelmatig over je voortgang te rapporteren en spreidt je studielast.

7. De competenties van de docent zijn lastig in ‘beeld’ te brengen met woorden. En een beeld zegt meer dan duizend woorden. Door gebruik te maken van het DPF ben je in staat om gebruik te maken van audio en video, kan je eenvoudig externe websites koppelen en allerlei formaten digitale documenten plaatsen. Je creëert een rijke, multimediale omgeving, die op creatieve wijze inzicht geeft in jouw ontwikkeling als docent.

8. Het werken met het DPF draagt bij aan de ontwikkeling van vaardigheden in het gebruik van ICT, een belangrijke vaardigheid van een jonge, moderne docent in het onderwijs van morgen.

9. Een goed portfolio is niet alleen voor nu, maar ook voor later! Het CV waar je echt iets aan hebt bij je sollicitatiegesprek. Je toont niet alleen dat je startbekwaam bent als docent, maar ook dat je open staat voor leren en ontwikkeling. En je toekomstige werkgever wil graag mensen die startbekwaam zijn en die snappen dat ze nooit te oud zijn om te leren. Die een goede docent willen blijven en een betere willen worden. Erg belangrijk voor het onderwijs van morgen!

10. Als je eenmaal doorhebt hoe het werkt, dan is het leuk om een portfolio te maken. Je komt erachter dat het beroep van leraar niet zomaar een titel is, maar een veelzijdig, gecompliceerd beroep. Je ontdekt je eigen kwaliteiten en je hebt de tools in handen om dat snel en effectief te publiceren voor jezelf en anderen. En dat motiveert!

Ten slotte
In de komende perioden zullen jullie tijdens de SLB-uren meer aandacht besteden aan het portfolio. Maar belangrijk is vooral dat je zelf er mee aan de slag gaat. Maak het je eigen, zodat het je effectief, en vooral op jouw manier, kunt inzetten in je studieloopbaanontwikkeling. En als je zelf suggesties hebt over het werken met het DPF in combinatie met SLB, laat het je SLB-er weten of surf naar de site DPF & SLB en deel je kennis en ervaringen. Op deze site kan je overigens ook terecht voor handleidingen, videotutorials en de laatste nieuwtjes. Ga naar https://courses.inholland.nl/sites/SoEDUA-DPFSLB/ of via de EduSite. (helaas, alleen te bereiken voor diegene met toegang tot het intranet van INHolland.)

Image source: thirdrail | Blog
Een assessment aan een Surface (#owd09)

Leestijd: 2 minuten
Het zijn de laatste weken van het schooljaar. De laatste loodjes voor Frank. Frank is eerstejaars student aan de lerarenopleiding. Over een klein uurtje heeft hij zijn ‘fasetoets’, een assessment. In een gesprek met twee assessoren moet duidelijk worden of hij beroepsgeschikt is en wat de aandachtspunten zijn voor de volgende fase. Frank logt in op zijn digitaal portfolio en bekijkt de documenten, video’s en foto’s die hij heeft gerangschikt voor zijn assesoren. Dit is het bewijsmateriaal waarmee hij aantoont dat hij een positieve ontwikkeling heeft doorgemaakt in zijn loopbaan als student en beginnend docent.

Frank wordt uitgenodigd om binnen te komen. In de ruimte zitten zijn assesoren om een Surface table. Frank gaat er bij zitten. Hij ziet dat zijn portfolio ‘al op tafel ligt’, het gedeelte dat hij had ingericht voor de assessoren. Frank schuift met zijn vingers over het oppervlak en ordent het een en ander. Hij vergroot een document met een overzicht van belangrijke leerpunten dit jaar.

De assesoren stellen Frank verdiepende vragen. De assessoren vragen Frank of hij het bewijsmateriaal wil laten zien dat aantoont hoe hij zich heeft ontwikkeld op het terrein van leidinggeven aan een groep. Frank reikt naar de Surface table en met een aantal schuifbewegingen met zijn vingers haalt hij de stukken naar voren en vergroot ze. Een van de assessoren helpt hem om alles duidelijk zichtbaar te maken. Wat niet meer nodig is, verdwijnt weer in de ‘map’. Frank laat een product in zijn digitaal portfolio zien waarin hij een kenmerkende beroepssituatie heeft uitgewerkt. Hij opent het bijbehorende videofragment er bij en draait het naar de assessoren toe, zodat ze het goed kunnen zien. Een van de assesoren opent het bijbehorende reflectieverslag om wat meer verheldering te krijgen. Vervolgens wordt het digitaal portfolio er weer bij betrokken en worden de 360 graden scans besproken.

Na een klein uurtje is het gesprek afgelopen. Frank heeft er een goed gevoel over. Hij voelde zich tijdens het gesprek op zijn gemak, iedereen was actief onderdeel van het gesprek. Natuurlijk had Frank zijn laptop mee kunnen nemen, maar dan was het gesprek wat meer eenrichtingsverkeer geweest. Ook had hij nooit zo snel alles kunnen laten zien. Volgend jaar maar eens kijken of hij de Surface table kan inzetten in een projectgroep. Een Surface table is wat dat betreft een voorbeeld van social hardware.

Context
Op de Onderwijsdagen 2009 zat ik samen met Carlo van Haren van Winvision aan een Surface, en speelden een SLB-gesprek met het portfolio en documenten ‘op tafel’. Het lijkt me een gaaf experiment om eens een assessment te doen van een docent met behulp van de Surface.

Photo’s by jeroenbottema | Flickr
Ervaringen met het maken van een screencast

Leestijd: 2 minuten
Ik had vorig jaar ooit de intentie om prachtige screencasts te maken van het digitaal portfolio waar onze studenten mee werken. Mooie, strakke tutorials, met Camtasia of iets vergelijkbaars. Dat is er niet van gekomen. Het is een tijdrovend klusje, en zoveel uurtjes staan er niet op mijn takenplaatje. Maar gelukkig zijn er ook snelle alternatieven die, misschien iets minder gelikt, toch effectief kunnen zijn. Zo heb ik vandaag gewerkt met twee gratis, webbased tools: Screenr en ScreenToaster.

Screenr
Ik kwam dit weekend in aanraking met Screenr, via een blogpost van Andre Manssen, Computers in de Klas. Het werkt erg simpel en vooral snel. Je geeft het opnamegebied aan, klikt op record en kletsen & klikken maar. Nu moest ik vandaag snel wat tutorials maken over het werken met het digitaal portfolio, dus een mooie gelegenheid om met Screenr te experimenteren. Het is niet gelukt helaas. Het opnemen gaat in principe goed (werkt alleen niet in browser Safari en Google Chrome op de Mac). Je logt in op Screenr via je Twitter-account, zodat je o.a. je screencasts kan delen via Twitter. Alleen gaf Screenr de melding dat Twitter plat lag. Wat niet het geval was. Ik had dus wel een screencast, maar ik kon deze niet publiceren of downloaden. Jammer! Ik kom later wel weer eens kijken.

ScreenToaster
Het alternatief dook op via de tag screencast in mijn Delicious account. ScreenToaster. Zelfde principe als Screenr, alleen met wat meer mogelijkheden. Je kan je webcam gebruiken, of in mij geval iSight, en jezelf opnemen terwijl je de screencast opneemt. De screencasts worden opgeslagen onder je eigen account, en vervolgens kan je de screencast delen via het web of embedden op je website, zoals ik hieronder heb gedaan.

Ervaring
Ik had nog niet eerder een dergelijke screencast opgenomen. Wat ik prettig vind is de snelheid waarmee je een screencast maakt. En vandaag moest het snel gaan. En het is eenvoudig. De voorbeelden hieronder zijn bijna allemaal in een take gedaan. Half uurtje werk incl. gedoe met Screenr. Op die manier kan je toch snel en effectief bepaalde zaken laten zien aan anderen. En dan is het maar wat rough around the edges, ik vind dat ook wel wat hebben. Hoewel ik voor de volgende keer, misschien toch een tekstje voorbereid, m’n hoofd stil hou en een wat duidelijker indeling zou toepassen.

Hieronder zie je mijn voorbeelden. Ik leg in drie screencasts iets uit over een onderdeel van het Winvision digitaal portfolio: de community, het aanmaken en vullen van een product en het sturen van een feedback request. Die laatste heb ik hieronder ‘embed’, de andere twee zijn te bekijken door op de links te klikken. Ik heb dit vandaag op m’n Mac gedaan, op de standaard werkstation binnen INHolland zit volgens mij ook een mogelijkheid om dergelijke screencasts te maken, maar ik kom even niet op de naam. Ook zijn de hierboven besproken tools niet de enige gratis tools.

Screencast DPF – Feedback

Record your screencast online

Screencast DPF – Products
Screencast DPF – Community
Online workshop videoreflectie & digitaal portfolio

Leestijd: 2 minuten
Donderdag 8 oktober organiseerde Tom Visscher, van de afdeling OO-ICTO van Hogeschool INHolland, een workshop over het toepassen van videoreflectie in het digitaal portfolio. Daar is op deze blog genoeg over geschreven. Ik was als gastspreker uitgenodigd. Tom en ik hebben vorig jaar op de School of Education dit project uitgerold en in deze bijeenkomst hebben we onze bevindingen gepresenteerd.

Helaas vielen de aanmeldingen tegen. Misschien dat dit komt doordat de term digitaal portfolio was opgenomen in de titel van de uitnodiging? Binnen INHolland wordt namelijk niet overal even positief tegen deze applicatie aangekeken.

Desondanks besloot Tom de workshop door te laten gaan en hebben we besloten de workshop op te nemen op video. In de deskundige handen van Pieter van Parreeren werd dit een spontane live uitzending. Ik speelde wat met m’n nieuwe MacBook en startte een Ustream-uitzending (sorry voor de ruggen in beeld). Via Twitter en wat gemail maakte we de live uitzending bekend en werd de uitzending toch nog gevolgd door een aantal collega’s en ‘mensen van buiten’. Dank voor de feedback! Ook van de collega’s die fysiek aanwezig waren kregen we positieve feedback. Het werken met de Flip en SURFmedia in combinatie met een leeromgeving heeft ze op een aantal ideeën gebracht.

Tom heeft vandaag het materiaal op SURFmedia geplaatst en nu is de scholing is nu ook online te volgen, voor docenten en studenten met een SURFmedia account.

Welkom en introductie

Presentatie IN de praktijk, videoreflectie bij de lerarenopleiding

Introductie gereedschappen

Live Demo

Ondertussen gaan we op de School of Education Amsterdam door met dit project. Het raakt steeds beter ingebed in de studieloopbaanbegeleiding. Dit jaar gaan we de focus meer op het verbeteren van de kwaliteit van feedback en reflectie door studenten en studieloopbaanbegeleiders leggen. We gaan hierin ook een samenwerking aan met een collega die veel expertise en ervaring heeft in het begeleiden van studenten op afstand o.a. door middel van video en die ook onderzoek doet naar hoe je kwaliteit van feedback tussen studenten kunt verbeteren. To be continued.

Video Reflectie Wokshop

View more presentations from Jeroen Bottema.
Competenties in Beeld op de Diverse 2009 (#diverse09)

Leestijd: 2 minuten
In mijn mailbox trof ik de Conference Schedule aan van de Diverse 2009, waar ik van 24 tot met 26 juni aanwezig ben.

Diverse
De Diverse is een jaarlijkse onderwijsconferentie over het toepassen van visuele media in het onderwijs. De 2008 editie werd gehost door INHolland in Haarlem. Ik werd verrast door de vele praktische (internationale-) bijdragen van docenten, studenten en commerciëlen over hun ideeën en toepassingen voor visuele media in het onderwijs.

Het woord unconference kende ik nog niet, maar beschrijft zeker het karakter van de Diverse. Er is veel ruimte voor informele (Creative Concept Coffee’s)- en formele dialoog en uitwisseling van ervaringen en kennis. Dit jaar ben ik weer van de partij, dit keer gehost door de Universiteit van Aberystwyth, in Wales. Samen met mijn collega Tom Visscher presenteren wij daar ons project Competenties in Beeld, studieloopbaanbegeleiding met de Flip (zie eerdere blogposts).

Abstracts
Onze abstract Videoreflection in digital portfolio’s:

At the School of Education, Amsterdam, students use a digital portfolio to present their evidence of competencies. This year they started with video reflection. Video helps them to reflect on their behaviour and attitude towards the pupils in the classroom. Using video in combination with a digital portfolio supports students in their competency based learning. The added value makes the portfolio a powerful tool for the students, who are on their way to becoming competent teachers.

In this paper we will explain the workflow of video reflection by our students and show you the instruments used: a user friendly mini-camcorder, The Flip, in combination with a secure streaming video platform, SURFmedia. This platform offers every Dutch student 1Gb of streaming video space with the opportunity to give access only to peers, teachers or assessors. After embedding their videos into their digital portfolio they are reviewed and they receive positive feedback.

Mijn collega’s Carla Cornelissen en Ruth Romijn zijn ook van de presenterende partij: The use of video in an interactive learning environment.

2x de Flip in actie. Flip moest maar eens sponsoren op de Diverse.

Keynote
Als ik de rest van het programma bekijk, heb ik het idee dat ik me wel ga vermaken daar en met veel inspiratie terug kom op de School, om daar uiteraard het geleerde in de praktijk te brengen. Ik verheug me ook op de keynote van Obadiah Greenberg, van YouTube Strategic Partnerships.

Maar het duurt nog even. Ondertussen even aan mijn Welsh werken.
Show & Share ’09: Competenties in beeld met streaming video (#INHshare09)

Leestijd: 2 minuten
Op de 2009 editie van Show & Share, de jaarlijkse medewerkersdag van Hogeschool INHolland, presenteerde ik samen met mijn collega’s Mira Beukering (School of Education Amsterdam) & Tom Visscher (OKR & D) over de mogelijkheden van streaming video in het onderwijs van INHolland en specifiek op de School of Education in Amsterdam.

(meer…)
Fliptutorial SURFmedia en Winvision portfolio

Leestijd: 2 minuten
Competenties in beeld
Eerstejaars studenten van de School of Education zijn op dit moment bezig om kenmerkende beroepssituaties in beeld te brengen. Studenten kiezen een kbs uit waar ze zich in willen ontwikkelen. Ze lenen een Flip-camera bij de servicedesk en laten hun stagebegeleider een lesmoment opnemen waar de kbs op een of andere manier zichtbaar wordt. Studenten reflecteren hier op en plaatsen hun videofragmenten op SURFmedia om het te embedden in hun digitaal portfolio, waar ze vervolgens een mede-student uitnodigen voor feedback.

SURFmedia
We maken gebruik van SURFmedia omdat ook INHolland sinds kort is aangesloten bij de SURFfederatie. Dat betekent eenvoudig inloggen en 1GB aan ruimte om video’s te plaatsen. In SURFmedia zijn de videofragmenten goed af te schermen. Dit is belangrijk omdat studenten ook leerlingen (na toestemming) opnemen en er evt. gevoelige zaken aan bod komen. De student geeft zelf aan wie de filmpjes mag bekijken.

Pageviewer webpart
Het was nog niet eenvoudig om de afgeschermde fragmenten te tonen aan de juiste mensen binnen het Winvision-portfolio, een SharePoint-applicatie. Gek genoeg werkt de simpelste methode, het invoegen van de embedded player, niet goed op dit moment. Studenten voegen nu een Pageviewer webpart toe aan hun portfolio, waar ze de link opnemen van de embedded player uit SURFmedia.

Ondanks deze procedure kregen de studenten toch foutmeldingen. Er moet nog veel gesleuteld worden aan de koppeling van het portfolio, intranet van INHolland en SURFmedia. Wat blijkt, als studenten eerst inloggen in SURFmedia en vervolgens in het zelfde browservenster naar hun portfolio gaan, dan kunnen ze de video wel zien.

Fliptutorial: quick & dirty
Bovenstaande leg ik ook uit in een Flip-tutorial. Ik noemde het eerst een videotutorial, maar werd gelijk gewezen op het gebrek aan kwaliteit. En dat klopt natuurlijk! Waarom ik geen screencast maakte? Als de tijd er is ga ik dat zeker doen (ik hoop dat er dan ondertussen een betere oplossing is) maar ik koos voor de Flip vanwege de snelheid.

Ik heb deze tutorial in 30 minuten gemaakt. Opgenomen, gemonteerd en geupload. Op deze manier kan ik snel de boodschap visualiseren en overbrengen naar de studenten, die overigens een handleiding hebben en workshops hebben gevolgd. Ik heb de Flip in handen van een collega geduwd en we hebben het er in een take opgezet. Als ik het op een nette manier had gedaan, dan was ik op iedere slak zout gaan leggen en dan had het te veel tijd gekost. Quick and dirty, maar hopelijk heeft het wat effect.

Link naar Flip-tutorial: Afgeschermde SURFmedia video bekijken in portfolio (afspelen in Windows Media Player)
Op naar Show & Share 2009! (#INHShare09)

Leestijd: 3 minuten
Laat ik weer eens wat bloggen. Er zit tegenwoordig niet heel veel ruimte in de dag om te bloggen en de blogs te volgen. Ik zal proberen de komende weken wat blogposts uit de ‘draft-status’ halen en netjes afmaken. Het een en ander zal wat gedateerd zijn, maar ach, beter laat dan nooit. Het is belangrijk om zaken te laten zien en te delen. En dat is een bruggetje.

Show & Share ’09
Aanstaande donderdag vindt het jaarlijkse “Show & Share” evenement van Hogeschool INHolland plaats. Op S&S laten medewerkers van INHolland elkaar zien met welke projecten/activiteiten/concepten ze bezig zijn. Dat kan varieren van een presentatie over een unieke specialisatieminor die door een opleiding is ontwikkeld, tot een workshop met een web 2.0 applicatie of een brainstormsessie over onderwijsvernieuwing. Naast de bijdragen van de medewerkers, worden er ook een aantal gastsprekers ingevlogen voor keynotes en workshops, zoals bijvoorbeeld Robbert Dijkgraaf, Alexandre Peltekian en Wilfred Rubens.

Ik vind het een belangrijk evenement. INHolland is een grote organisatie. Delen van kennis en samenwerken met collega’s van andere Schools is vaak een grote uitdaging voor de ‘gewone docent’. Dat hoeft ook niet altijd, maar het is goed om je te realiseren dat een organisatie als deze een enorme bron van informatie is en welke mogelijkheden dat met zich mee brengt. We kunnen veel van elkaar leren. We kunnen elkaar helpen met het oplossen van problemen in plaats van steeds op nieuw het wiel uit te vinden. S&S is zo’n moment om die relaties te leggen. Ik denk dat het innovatieve, informele karakter heel belangrijk is voor onze kennisorganisatie. Als iedere aanwezige collega die grondgedachte mee terug neemt naar zijn School, wie weet wat voor mooie dingen er allemaal kunnen gebeuren?

Wat ga ik doen? Iets met portfolio’s denk ik.
Ik ga dit jaar voor het eerst zelf presenteren. Twee keer zelfs. In de bijeenkomst “Concrete ervaringen met het digitaal portfolio” krijgen ik en andere portfolio-coordinatoren 10 minuten om te vertellen wat op dit moment de belangrijkste leerpunten zijn met betrekking tot de invoering van het Winvision digitaal portfolio. Ik ben geintresseerd in hoe verschillende Schools het portfolio inzetten en hoe zij studenten ‘eigenaar’ maken van het portfolio.

In de middag organiseren ik en mijn collega’s een dubbel-presentatie over de mogelijkheden van streaming video binnen INHolland via SURFmedia en de Flip en hoe wij dit op onze School inzetten in kader van studieloopbaanbegeleiding en het werken met het digitaal portfolio. We laten een aantal demo’s zien hoe onze studenten met de Flip in de hand hun kenmerkende beroepssituaties in beeld brengen en hier samen met een medestudent op reflecteren.

Ik heb hier al eens eerder eens een blogpost over geschreven We hebben een volle bak en uit de deelnemerslijst kan ik opmaken dat er ook een aantal mensen tussen zit waar ik veel van hoop te kunnen leren.

De rest van het programma
Ik begin denk ik met het bijwonen van de keynote van Alexandre Peltekian: ‘Rather a safe chaos, than a dangerous order’.

‘Ken je grenzen, niet de regels!’ Een piloot wil vliegen, een docent lesgeven. Naar analogie van innovatieve ontwikkelingen in de luchtvaart laat Alexandre Peltekian zien hoe wij het onderwijs op een nog hoger plan kunnen brengen. Namelijk door de verkeerstoren af te breken: professionals presteren beter zonder aansturing!

Dat past volgens mij bij mijn leerstijl. En we moeten onze mobiele telefoon meenemen. Geen moeilijke keuze!

Helaas, tweede en derde ronde moet ik missen omdat ik zelf ga presenteren. Jammer hoor, ik had graag Wilfred Rubens gehoord over zijn 8e peiler in de digitale didactiek of mijn vorige baas Willem Eikelenboom over diversiteit in leervoorkeuren. En die workshop over Digital City: A Serious Game had ik ook graag gevolgd.

In de vierde en laatste ronde ga ik naar Leren Linken, door docenten van de School of Communication, Media and Music: een verfrissende kijk op onderwijs en onderwijsontwikkeling met onder andere het onmogelijke als uitgangspunt.

Ik zal verslag doen via Twitter en blog.

Twitterfountain
Dit jaar zet de organisatie Twitter in, als tool om te laten zien hoe je informeel informatie met elkaar kunt delen. Er komen steeds meer Twitterende INHollanders bij en hun tweets worden verzameld in de Twitterfountain. We gebruiken de tag #INHShare09. Op deze manier hoop ik wat dingetjes mee te pikken uit de andere bijeenkomsten. De fountain wordt ook geprojecteerd op locatie. Er zullen nog wel wat collega’s vreemd opkijken, maar ik hoop met name dat ze het voordeel zien van het inzetten van een dergelijke backchannel tijdens evenementen als deze.
Centraal portfolio vs persoonlijke leeromgeving
Leestijd: 3 minuten
Graham Attwel schrijft op Pontydysgu een interessante blog over persoonlijke leeromgevingen. Ik hou mij bezig met de invoering van een digitaal portfolio op onze school. Mijn vraag is of een dergelijke omgeving nu een persoonlijke leeromgeving (personal learning environment, ple) is? Ja, want het portfolio is ‘eigendom’ van de student en kan deze inrichten naar eigen wens. Nee, want het is een centraal georganiseerd systeem en maar een klein deel van de ple van de student. Attwell beschrijft in deze post een aantal zaken die je tegenkomt bij de introductie van ple’s in het onderwijs. Waarom maakt onze school een keuze voor een centraal portfoliosysteem in plaats van het ondersteunen van de ple’s van de studenten?

Drempels

Despite the interest from the educational technology community, the implementation and institutional support for PLEs remains slow. This may be a reflection of the need to address a series of issues, both related to approaches to teaching and learning and technology development.

Attwell omschrijft de volgende drempels bij de invoering van ple’s:
1. Studenten met een eigen unieke ple is een stuk lastiger te organiseren en te ondersteunen door een instelling. Dit is een van de redenen waarom onderwijsinstellingen voor een centraal georganiseerde elektronische leeromgeving (elo) gaan, ook om een bepaald niveau van kwaliteit te garanderen.
2. Niet iedere student heeft de vaardigheid en/of het zelfvertrouwen om een eigen ple samen te stellen en af te stemmen op het eigen leren, hoewel de techniek steeds eenvoudiger wordt om te gebruiken.
3. Studenten zijn niet 1-2-3 vertrouwd met het concept van studentgecentreerd onderwijs, en zullen daar ondersteuning bij nodig hebben.
4. De angst van instituten om (een deel van de) controle over onderwijsprocessen te verliezen:
  - of omdat ook scholen moeite hebben met de overgang naar studentgestuurd onderwijs.
  - of omdat scholen binnen een organisatie verplicht zijn om een specifieke elo in te zetten.
  - of omdat scholen met een centraal georganiseerd curriculum werken waar niet van afgeweken mag worden, met voorgeschreven studiematerialen en leerroutes.
5. De voorkeur van ICT beheer om netwerken en dataverkeer te beheren om zo de veiligheid te garanderen.
6. Het ontwikkelen van ple’s heeft grote gevolgen voor de organisatie van onderwijs. Iedere student is in een andere context aan het leren, in een specifieke fysieke omgeving. Kiest een school dan voor een generieke benadering van ple’s, is het gevaar groot dat je geen recht doet aan al die verschillende contexten.
Gedachten
Studenten op onze school maken gebruik van een centraal georganiseerd portfolio. Wat betreft ondersteuning is dat voor onze school (lees: mij) praktisch. Wat betreft beheer heb ik te maken met een centraal georganiseerd ICT afdeling. Ik herken wat dat betreft punt 1 en 5.

Het netwerk op onze school is prima in staat om studenten met persoonlijke leeromgevingen (web 2.0 applicaties) te laten werken. Maar het is niet het geval dat studenten met een eigen ple naar de opleiding komen of in staat zijn een ple te ontwikkelen in het eigen leerproces (punt 2). Met name in het begin van de opleiding zijn we juist bezig deze ple in kaart te brengen en studenten daar over te laten reflecteren wat het belang en de kracht is van die ple. Ik vind het punt van Attwell over zelfvertrouwen een belangrijke! Veel studenten van ons maken voor het eerst kennis met studentgecentreerd onderwijs en moeten leren omgaan met deze rol.

Daarom vind ik het wel prettig dat we met één pakket werken. Alle studenten werken in dezelfde leeromgeving en raken, onder andere door studieloopbaanbegeleiding, vertrouwd met competentiegericht onderwijs en hoe je dat met ICT kunt ondersteunen (punt 3). Ik hoop dat in de loop van de opleiding de studenten het centrale portfolio ontstijgen en een op zich zelf afgestemde ple gaan ontwikkelen. Of het portfolio zo tweaken dat de studenten het als een ple gaan zien. Het portfolio moet in ieder geval niet een verplicht keurslijf zijn. Wij proberen door kleine projecten studenten vaardiger te maken om met behulp van ICT hun eigen ple in te richten en vorm te geven.

Ook onder de docenten en slb-ers is het concept van studentgecentreerd onderwijs een uitdaging. Niet zozeer de visie is een probleem, meer de vaardigheid en de ruimte (tijd) om studenten te begeleiden in het ontwikkelen en inzetten van een ple van een student. Wat dat betreft is onze organisatie ook nog lerend. Wat dat betreft vind ik het ook daarom prettig om met een pakket te werken. Wat voor de studenten geldt, geldt ook voor de docenten/slb-ers.