Tag: boek

• Over Fullan & en onderwijsverandering

  Leestijd: 2 minuten

  Michael Fullan beschrijft in hoofdstuk 1 van The New Meaning of Educational Change (staat op boekenlijst van de masteropleiding Leren & Innoveren van INHolland, waar ik studiebegeleider ben) kort de geschiedenis van hervormingen in het Amerikaanse onderwijs.

  Fullan heeft het kort over de ‘Sputnik Shock’, eind jaren ’50, waarin de Amerikanen zich een hoedje schrokken dat de Russen als eerste in de ruimte waren, wat leidde tot grootschalige onderwijshervormingen in de VS. Het onderwijs kreeg de schuld.

  De onderwijsvernieuwingen in de jaren ’60 die daarop volgde werden geïnitieerd vanuit een adoptieperspectief: vanuit onderzoek innovaties en curricula ontwikkelen, die verspreiden in het systeem en er dan van uit gaan dat deze vernieuwingen geadopteerd werden door de scholen. Op bladzijde 6 schrijft Fullan:

  There was actually great pressure and incentives to become innovative, and this resulted in many schools adopting reforms that they did not have the capacity (individually or organizationally) to put into practice. Thus, innovations were adopted on the surface, with some of the language and structures becoming altered, but not the practice of teaching.

  Herkenbaar, niet? Op bladzijde 7 maakt Fullan mij enthousiast over zijn boek:

  The urgent reasons for reform are now familiar. The global society is increasingly complex, requiring educated citizens who can learn continuously, and who can work with diversity, locally and internationally. Although the source of blame varies, it is now an undeniable conclusion that the education system and its partners have failed to produce citizens who can contribute to and benefit from a world that offers enormous opportunity, and equally complex difficulty finding one’s way in it.

  Sluit goed aan bij mijn zin! Fullan raakt zelfs mijn visie als lerarenopleider. Op blz.17 schrijft hij:

  The preservice education of teachers does not prepare them at all for the complexities of educational change. And until recently, the plight and the potential of the beginning teacher have been ignored.

  Mijn interesse is gewekt. Dit boek ligt de komende week op mijn nachtkastje.

• Verplichte kost voor leraren-in-opleiding: Nu leren voor morgen

  Leestijd: 2 minuten

  Eindelijk weer wat tijd om wat vakliteratuur weg te werken. Bovenop de stapel lag Nu leren voor morgen, 25 gesprekken over eigentijds onderwijs. Samengesteld door Erno Mijland, die 25 interviews heeft afgenomen met specialisten in- en om het onderwijs, in gesprek over de huidige ontwikkelingen en over visie op leren en onderwijs.

  Ik heb het boekje, met voor mij herkenbare verhalen, met veel plezier gelezen, met vooral de studenten op de lerarenopleiding waar ik werk in het achterhoofd. Dit boekje zou perfect passen in de onderwijseenheid “Onderwijsvernieuwing” die door onze onderwijskundigen wordt verzorgd en waar ik dit schooljaar een gastcollege voor verzorgde. Studenten werkten aan een herontwerp van onderwijs voor de ‘Obamaschool’. In de verhalen in dit boek genoeg stof om over na te denken voor dat herontwerp.

  Toen ik het gastcollege verzorgde merkte ik onder ander op dat studenten ‘schrikken’ van de impact van al die ‘onderwijsvernieuwingen’ op hun visie op onderwijs en leren. Sommigen zien in dat hun visie op onderwijs die ze aan het ontwikkelen zijn misschien wel niet de juiste is. Anderen laten zich er enorm door inspireren en hun ontwikkeling neemt opeens een vlucht. Anderen zijn kritisch, kijken de kat uit de boom of gaan er fel op in. Het onderwijsdebat op kleine schaal!

  Het doel van de onderwijseenheid “Onderwijsvernieuwing” is dat de studenten een beter beeld krijgen van wat zich allemaal afspeelt in het onderwijsdebat. Ik vind dat dit boekje een prima beeld geeft van dit debat, en zou wat mij betreft op de boekenlijst mogen komen te staan. De interviews over de toekomst van het onderwijs en de rol die overheid, scholen, leraren en leerlingen daarin hebben, over gemotiveerd leren, over onze pubers en technologie zijn een goede inleiding voor leraren-in-opleiding, die over een paar jaar het ‘onderwijs van de 21e eeuw’ gaan vertegenwoordigen.

  “Scholen leiden op voor de jaren vijftig” (Adjiedj Bakas), “Geen motivatie, geen leren” (Luc Stevens), “Computer is een triviaal middel” (Ad Verbrugge), “De home zappiens kan multitasken” (Wim Veen), “Games maken de leraar niet overbodig” (Margreet van den Berg). De uitspraken van de geïnterviewden, de kritische vragen van Mijland, zijn goede inleidingen in het onderwijsdebat tussen studenten en bieden basis voor verdere verdieping.

  Het onderwijsdebat op een lerarenopleiding is dus van belang. Het zal de student ook helpen in zijn eigen positiebepaling en ontwikkeling. Wie ben ik als leraar en hoe sta ik zelf in het onderwijs? En dat is wat Mijland ook doet aan het einde van het boek, hij omschrijft de attitudes waar hij als kenniswerker voor staat:

  1. Ik blijf m’n leven lang leren
  2. Ik leer en doceer in dialoog
  3. Ik ontwikkel een uniek T-profiel
  4. Ik deel mijn kennis
  5. Ik werk als een onderzoeker
  6. Ik durf te kiezen
  7. Ik focus op mijn passie.

  Uit de verhalen in dit boekje spreekt passie en visie, en dat mag best overslaan op de studenten.

• Gratis handboek web 2.0 en social software in de klas

  Leestijd: < 1

  Vandaag las ik op de blog van Pontydysgu (Graham Attwell) over een gratis handboek voor docenten over het toepassen van web 2.0 en social software in de klas. Het handboek wordt geproduceerd onder de hoed van het Taccle (Teachers’ Aids on Creating Content for Learning Environments)-project, dat weer gefinancierd wordt door Comenius gelden.

  Het boek komt in juni uit en is gratis te downloaden van het internet of te verkrijgen als een 150 pagina tellend handboek. Er zijn vertalingen beschikbaar in het Nederlands, Spaans, Italiaans, Duits en ze hopen ook op Grieks. Je kan je bestelling alvast plaatsen via deze link.

  Over de inhoud van het handboek, lees ik op de blogpost onder andere:

  The handbook is geared to the needs of the classroom teacher but teacher trainers, ICT support staff and resource centre staff may find it useful too! It provides both practical support for teachers who want a ‘hands on experience and also help and information for teachers who just want to find out about e-learning.
  The handbook is designed to provide practical support for teachers to:

  • create content for electronic learning environments in the context of an e-learning course
  • identify and decide which ICT tools and content are most useful for particular purposes.
  • create learning objects taking into account information design, web standards, usability criteria and reusability (text, images, animations, audio, video) and which enable active, interactive and cooperative learning processes.
  • use learning environments effectively in order enhance quality and create resources to help them do so.
  • share the developed content with their peers using existing repositories.

  Het boek kan een goede ondersteuning zijn bij trainingen van docenten en leraren-in-opleiding die geconfronteerd worden met de kennisbasis ICT. Ik heb mijn bestelling geplaatst.

• Digitaledidactiek.nl in boekvorm

  Leestijd: 1

  Deze week werd ik op de hoogte gesteld van de vernieuwde website van digitaledidactiek.nl. De site met concrete stappenplannen voor ict in het hoger onderwijs heeft een frisse en overzichtelijke uitstraling. Toen ik nog in- en voor het voortgezet onderwijs werkte keek ik altijd met een schuin oog naar de ideeën op deze site. Maar ik was de site wel een tijdje uit het oog verloren.

  Naast de website is er ook een boek Digitale Didactiek. Die kreeg ik deze week binnen. Het boek gaat in op didactische en organisatorische vragen waar docenten mee te maken krijgen als ze ICT in het onderwijs inzetten. Waar het op de site om concrete voorbeelden en stappenplannen gaat, worden in het boek de thema’s (werkvormen, begeleiden, toetsen) van de site beschreven en van achtergrondinformatie voorzien.

  Hoofdstuk 1 biedt de algemene context voor het gebruik van ICT in het onderwijs, hoofdstuk 2 gaat over het gebruik van ICT-middelen ter ondersteuning van werkvormen, hoofdstuk drie over het gebruik van online leermateriaal, hoofdstuk vier over het begeleiden van studenten middels ICT en hoofdstuk 5 gaat over het toetsen van studenten.

  Ik ga het met interesse lezen (ik lees eigenlijk alles met interesse) en wil kijken of ik een dergelijk boek kan slijten aan mijn collega’s. Ik hou wel van dit soort ‘basisboeken’ waar je vervolgens op verder kunt bouwen. In ieder geval laat ik hoofdstuk 5 lezen door onze toetscommissie.

  Het boek is hier te bestellen.

• Inlezen over klimaatverandering? Begin hier eens mee

  Leestijd: 5 minuten

  Vorig schooljaar heb ik een onderwijseenheid ontwikkeld voor eerstejaars studenten Mens & Wereld, het leergebiedproject Milieu. Groepen bestaande uit studenten aardrijkskunde, economie, geschiedenis en aardrijkskunde kregen de opdracht om een klimaatdebat te organiseren. De groepen bedachten prikkelende stellingen die te maken hadden met de invloed van de mens op het milieu. Vervolgens moesten de groepjes een mini-debat organiseren, met de opdracht  ‘het publiek’ zo actief mogelijk te laten nadenken over de verschillende kanten van de probleemstelling. De rollen werden verdeeld: voor- en tegenstander, specialisten en een debatleider. Het debat moest volgens een bepaald stramien uitgevoerd worden. Er zaten leuke debatten tussen: de invloed van China, het cradle-to-cradle concept, over weren van scooters in de binnensteden i.p.v. auto’s en uiteraard klimaatverandering – een natuurlijk verschijnsel of schuld van de mens?

  Leerdoelen
  Om het debat goed voor te bereiden en geen figuur te slaan tijdens het debat, moesten de studenten onderzoek doen naar hun thema: vakverdieping. Door samen te werken in leergebiedverband ontstond er transfer van vakspecifieke kennis tussen de studenten: vakverbreding.  Het debat, wat onlosmakelijk is verbonden met klimaatverandering, zorgt voor een uitdagende context, waar meningsvorming, verdedigen van standpunten en presentatievaardigheden aan bod kwamen. Uiteraard begon de collegereeks met het kijken van An Inconveniant Truth van Al Gore, de perfecte introductie van de collegereeks.

  Die ik ga overdragen aan mijn collega’s. Geen ruimte in overvol takenplaatje. Best jammer.

  Klimaatverandering stond in mijn opleiding nog niet heel prominent op de agenda. Beetje broeikaseffect, beetje ozonlaag. Wel behoorlijk wat milieukunde en ecologie overigens.  Ik moest me vorig jaar dus snel inlezen in met name het onderwerp klimaatverandering. De film van Al Gore was een flinke hype, en in zijn voetspoor kwamen allerlei boeken, documentaires en websites aan het oppervlak. Dit is wat ik in mijn kast heb staan, zeker geen complete bibliotheek (ook niet heel evenwichtig), maar genoeg om ‘snel’ in te lezen in het thema.
  
  Film/documentaire
  

  1. An Inconveniant Truth, Al Gore (2006)
     Ideale introductie in het onderwerp klimaatverandering en het klimaatdebat. Geeft een helder overzicht van de verschillende factoren die leidden tot klimaatverandering en is een ideale kapstok voor verdere verdieping. Zijn manier van presenteren en argumentatie is interessant, maar moet ook kritisch bekeken worden. Hoewel de film enorm veel betekend heeft voor het klimaatbewustzijn, heeft het ook veel kritiek gekregen (met als tegenreactie bijvoorbeeld de film The Great Global Warming Swindle). Deze film is dus ook een goed startpunt als het gaat om de verschillende standpunten in het debat.
     Bij de DVD is een webquest voor het onderwijs ontwikkeld.
  2. Earth, The Power Of The Planet, Dr. Lain Stewart (BBC, 2007)
     Prachtige box bestaande uit 5 DVD’s, gepresenteerd door ‘TV geoloog’ Dr. Lain Stewart. In de context van klimaatverandering laat deze serie zien hoe onze planeet is ontstaan en hoe alle natuurlijke systemen met elkaar verweven zijn. De rol van vulkanisme, atmosfeer, ijs en oceanen en de invloed die ze hebben op het klimaat wordt besproken. Een inhoudelijk verhaal, geen discussie en prachtige beelden. Wat leven we toch op een mooie planeet. Mag niet ontbreken. Lain Stewart is ondertussen al weer op pad, werkt aan een andere serie, nu wel over het klimaatdebat, die vast op DVD zal verschijnen.
  3. The Day After Tomorrow (2004)
     Een prettige rampenfilm uit Hollywood. Compleet over de kop, maar er zitten interessante toekomstscenario’s in die los van elkaar wel een kern van waarheid hebben. Leuk om in het voortgezet onderwijs te gebruiken: spectaculaire introductie, wat is waar en wat is fictie? Ik heb een special edition met een extra DVD met wat infotainment over klimaatverandering. Deze film meer inzetten voor de lol, dan voor een afgewogen wetenschappelijk verhaal.
  4. The 11th Hour, Leonardo DiCaprio (2007)
     Deze documentaire, verteld en geproduceerd door Leonardo DiCaprio, is een wat onoverzichtelijk en onsamenhangend relaas over de toestand van ons leefmilieu, dat het bijna te laat is voor de mensheid, maar dat we nu nog van koers kunnen veranderen als we stoppen met onze race naar economisch gewin. Een kleine 50 wetenschappers/politici/activisten maken er een wat saai verhaal van. De documentaire kiest echter een standpunt, waar goed over te discussiëren valt. De extra’s (oplossingen, rol godsdienst, hoe wij reageren op een milieuramp) op deze DVD zijn goed bruikbaar in een les.
  5. Edward Burtynsky’s Manufactured Landscapes (2006)
     “Roestende, afgedankte tankers, vervuilde rivieren, eindeloze fabriekshallen, immense afvalbergen: de massale industrialisatie heeft vergaande gevolgen voor de aarde. Is ontwikkeling vooruitgang?” (bron: hoes DVD) Deze film is gebaseerd op de foto’s van Edward Burtynsky, bekend om zijn foto’s van door de mens gemaakte landschappen. Mooie plaatjes, en tegelijkertijd confronterend.

  Boeken

  1. Een Ongemakkelijke Waarheid, Al Gore (Meulenhoff 2006)
     Het boek van de film, niet heel veel toegevoegde waarde. Je kan het wat rustiger bestuderen. Naslagwerkje naast de film. Ook een versie voor jonge kinderen van.
  2. De Laatste Generatie, Hoe De Natuur Wraak Neemt Voor Het Broeikaseffect, Fred Pearce (Jan van Arkel, 2007)
     “De aarde glijdt de braadpan in, maar wij kunnen het nog niet echt geloven. Een uitleg die leest als een thriller” (bron: achterzijde boek). Dit is een heftig boekje! Fred Pierce legt heel strak uit hoe de klimaatverandering tot stand is gekomen, welke aanwijzingen er zijn voor een aantal feedbackmechanismen die het klimaat instabieler gaan maken in zeer korte tijd. Echter, geschreven vanuit het standpunt dat het milieu geen zielig slachtoffer is door het handelen van de mens en er prima bovenop komt. Wat voor gevolgen dat voor de mensheid heeft is een ander verhaal. Aanrader! Ligt voor 5 euro in de boekhandel, een aantal studenten hebben vorig jaar dit boekje gekocht en waren oprecht onder de indruk.
  3. Hitte, Hoe Voorkomen We Dat De Planeet Verbrandt?, George Monbiot (Jan van Arkel, 2007)
     Terwijl Europa afspreekt in 2020 CO₂ -uitstoot met 20% te verminderen, laat George Monbiot in dit boekje zien hoe je 90% uitstoot kan verminderen in 2030. Een vergaand totaalplan! Innovatief en out-of-the-box. Onder andere wordt er een alternatief cap and trade-systeem besproken. Ook voor 5 euro in de boekhandel te vinden.
  4. Zes Graden, Onze Toekomst Op Een Warmere Planeet, Mark Lynas (Jan van Arkel, 2008)
     Weer een uitgave van Jan van Arkel, weer voor 5 euro in de boekhandel. Dit boek ligt nog op de stapel, ik heb het nog niet gelezen. Op de achterflap staat: “Deze graad-voor-graad-gids beschrijft de gevolgen van de opwarming bij 1, 2, 3, 4, 5 en 6°C. Mark Lynas zet als eerste alle wetenschappelijke scenario’s op een rij”. Uitgeverij Jan van Arkel heeft een website hitte.nu, waar je meer informatie over dit en bovenste twee boeken vindt, inclusief extra artikelen en interviews.
  5. Hot, Flat, And Crowded, Why The World Needs A Green Revolution – And How We Can Renew Our Global Future, Thomas L. Friedman (Allen Lane, 2008)
     Van de schrijver van The World Is Flat. Geen boek over poolkappen en ijsberen, maar over de gevolgen van ons energiegebruik in een wereld die steeds warmer wordt, die vlakker wordt door globalisatie en informatietechnologie en die vooral steeds drukker wordt met mensen. Niet altijd even samenhangend om te lezen, vanwege vele zijpaden en anekdotes van gesprekken met mensen, maar zeker inspirerend en vooral met een positieve insteek: er zijn hele interessante geopolitieke en economische om onafhankelijk van olie te worden en duurzame energie te gaan gebruiken. Je voelt zijn frustratie dat Amerika niet in staat is om te innoveren en wereldleider te worden op het gebied van duurzame energie, en dus aan alle kanten voorbij gelopen wordt. Zelfs door China! Amerikaans boek, maar ik ben fan!
  6. The Complete Idiot’s Guide To Global Warming, Michael Tennesen (Alpha, 2006)
     ‘Nuff said.

  Overigens gebruik ik voor de basis van klimaatverandering vakliteratuur, zoals Modern Physical Geography door Strahler en boeken over milieukunde. De bovenstaande bronnen vullen aan, geven voorbeelden, zorgen voor beleving en bewustzijn en zetten je scherp in het debat. Hoewel ik wel van mening ben dat je de standpunten van bovenstaande mensen zeker niet moet onderschatten.

  Sites

  1. Ik verzamel de webpagina’s over klimaatverandering, die ik tegenkom,  via mijn Delicious: www.delicious.com/jeroenbottema/klimaatverandering. Er is natuurlijk veel meer te vinden.
  2. Het is ook zeker de moeite waard om te zoeken en te kijken naar fragmenten uit journaals, trailers, voordrachten, experimenten, etc op YouTube. Deze linkt naar de tag klimaatverandering, climate change levert nog meer op. Kritisch zoeken en kijken is nodig.

  Er zijn vast meer suggesties, wat moet je lezen of zien over dit onderwerp? Heeft iemand suggesties, ik lees ze graag!